Zadośćuczynienie jest roszczeniem o charakterze niemajątkowym, jego celem jest rekompensowanie uszczerbku na dobrach osobistych. Ma on na celu kompensatę zarówno cierpień fizycznych jak i niekorzystnych następstw zdarzenia w sferze psychiki poszkodowanego. Kolejnym celem zadośćuczynienia jest przywrócenie poszkodowanemu równowagi emocjonalnej, która została naruszona przez stratę osoby bliskiej.
Przede wszystkim zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie cierpień wywołanych utratą osoby bliskiej.
Obecnie termin dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tego tytułu wynosi 20 lat, wynika on z art. 4421 Kodeksu Cywilnego. Termin ten uległ przedłużeniu z dziesięciu do dwudziestu lat po wejściu w życie nowelizacji z dnia 10 sierpnia 2007 roku, która do kodeksu wprowadziła artykuł 4421. Przepis ten ma zastosowanie do roszczeń, które nie przedawniły się w dniu 10 sierpnia 2007 roku, stąd możliwość dochodzenia roszczeń od dnia 10 sierpnia 1997 roku.
Oczywiście dochodzić roszczenia o zadośćuczynienia i odszkodowanie można jeżeli wypadek spowodowała osoba trzecia a nie sam zmarły.
Kto może dochodzić roszczeń?
Jak wynika z treści art. 446 § 3 i 4 kodeksu cywilnego uprawniony do roszczenia z tytułu śmierci osoby bliskiej jest członek rodziny.
Przy czym analiza orzecznictwa sprowadza się do interpretowania członka rodziny jako osoby najbliższej poszkodowanemu. Oznacza to, że ważniejsze są faktyczne relacje, które łączyły zmarłego z danym członkiem rodziny. Decydujące znaczenie będzie miał kontakt zmarłego z osobą dochodzącą roszczenia stopień łączących ich uczuć, prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Sądy odchodzą od rozumienia rodziny w znaczeniu więzów pokrewieństwa. Może zdarzyć się sytuacja, że np. rodzice nie otrzymają zadośćuczynienia po śmierci dziecka. Stanie się tak jeżeli nie utrzymywali oni kontaktu z dzieckiem.
Wysokość zadośćuczynienia uzależniona jest od więzi łączących zmarłego z dochodzącym roszczenia. Sąd przy określaniu wysokości zadośćuczynienia ma obowiązek w każdym przypadku dokonywać oceny konkretnego stanu faktycznego i brać pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy
W związku z powyższym do najbliższych kręgów rodzinnych zaliczymy:
- rodziców w stosunku do dzieci, dzieci w stosunku do rodziców;
- dziadków w stosunku do wnuków, wnuków w stosunku do dziadków,
- konkubenta oraz jego krewnych
- narzeczonych
- macochę, ojczyma
- dziecko poczęto urodzone po śmierci ojca
- krewnych, powinowatych
