Odszkodowanie za łzy

Czy rodzinom opiekującym się osobami ciężko poszkodowanymi w wypadkach komunikacyjnych, należy się zadośćuczynienie? Z takim pytaniem do Sądu Najwyższego zwrócił się Rzecznik Finansowy.

Pytanie to było konsekwencją niejednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie. Przykładowo dzieci wystąpiły o zadośćuczynienie po wypadku ojca na skutek którego, ojciec był niezdolny do samodzielnej egzystencji. Sąd przyznał dzieciom po 80 tys. zł zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego w postaci zerwania więzi emocjonalnej łączącej osoby bliskie.

Inny Sąd w niemal identycznej sytuacji oddalił powództwo żony i dwójki dzieci. Sądy nie miały jednolitego stanowiska w sprawach o zadośćuczynienia ze względu na naruszenie tzw. dóbr osobistych dla rodzin osób ciężko poszkodowanych w wypadkach samochodowych lub poszkodowanych w wyniku błędów medycznych. Bliscy osób, które po wypadku były w stanie wegetatywnym, nie było z nimi żadnego kontaktu lub był on mocno ograniczony, a leczenie nie rokowało znaczącej poprawy występowały przeciwko sprawcy lub ubezpieczycielowi sprawcy szkody o zapłatę zadośćuczynienia.

Przepisy prawa nie regulują wprost takiej sytuacji, dlatego wystąpienie do sądu zawsze wiązało się z dużym ryzykiem, że powództwo może zostać oddalone.

Pojawiła się potrzeba ujednolicenia linii orzecznictwa, dlatego Rzecznik Finansowy zwrócił się do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie, czy bliskim osoby żyjącej, ale poważnie poszkodowanej w wypadku komunikacyjnym należy się zadośćuczynienie ze względu na naruszenie tzw. dóbr osobistych. A jeśli tak, to czy powinno być ono wypłacane z obowiązkowego ubezpieczenia OC.

Rzecznik finansowy uważa, że wypłata zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych z powodu zerwania więzi emocjonalnych – powinna obowiązywać w przypadku rodzin osób ciężko poszkodowanych w wypadkach.

Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że w sytuacji, w której bezprawne zdarzenie wyrządziło szkodę osobie, która doznała obrażeń będących przyczyną jej śmierci oraz osobom najbliższym przez zerwanie więzi rodzinnej i emocjonalnej, osoby te są bezpośrednio poszkodowane zdarzeniem sprawczym, zatem zerwanie więzi stanowi źródło ich krzywdy, niezależnej od krzywdy ofiary zdarzenia szkodzącego. Wobec tego Sąd Najwyższy podjął uchwałę na mocy której Sąd powszechny może przyznać zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Takie roszczenia będą należne gdy najbliższy członek rodziny, samodzielnie nie funkcjonuje, gdy trudno nawiązać z nim kontakt – najbliżsi członkowie rodziny mogą być uprawnieni do zadośćuczynienia za brak możliwości nawiązania typowych relacji rodzinnych.